Жапондықтар алғаш рет функционалды тамақтану туралы өткен ғасырдың 80-ші жылдарында айта бастады. Бұл теорияның мәні барлық тамақ өнімдерінің физиологиялық қажеттілігі ғана емес, сонымен қатар адам ағзасына айқын фармакологиялық әсер етуі мүмкін екендігіне жақындайды.
Статистикаға сәйкес, Жапония тағамдық қоспаларды (БАА) тұтыну бойынша 1-ші орында және оны ұзақ өмір сүретін ел деп санауға болады. Алайда, дәл осы жерде олар функционалды тамақтану туралы әңгіме бастады. Ресейге келетін болсақ, мұнда диеталық қоспа сөзін халықтың көпшілігі әлі күнге дейін адам ағзасына қарсы нәрсе ретінде қабылдайды. Диетологтар бұл екеуінің арасында үлкен айырмашылық жоқ деп санайды. Олар тек формасымен ерекшеленеді.
Мүмкін, тағамдық қоспаларға теріс әсер тағамдық қоспалар деп аталатын тағамдық бояғыштармен, консерванттармен және басқа технологиялық қоспалармен ұқсастығынан болуы мүмкін. Олардың құрамында азық-түлік емес, синтетикалық заттар болуы мүмкін. Шатастыру сонымен қатар тамақ қоспалары (БАА) және тағамдық қоспалар (бояғыштар, эмульгаторлар және т.б.) «тамақ қоспалары» тізіміне енген ағылшын тілінен аудармамен енгізіледі.
Синтетикалық сипаттағы фармацевтикалық препараттар өсімдіктерден алынған шоғырланған сығындылардан гөрі орыс тұрғындарына деген сенімділікті арттыратыны таңқаларлық. Соңғысы капсула немесе таблетка түрінде болғанымен, олар тамақ өнімдеріне жатады. Тағамдық қоспалардағы адам ағзасына қажетті дәрумендер, минералдар, микроэлементтердің нормасы шамалы асып кеткен, сондықтан оларды курстарда қабылдау керек.
Тағамдық қоспалар да, функционалды тамақтану жүйесі де организмдегі маңызды заттардың жетіспеушілігін өтей алады. Тек бұл процесс ұзаққа созылады. Диетологтар тағамдық қоспаларды функционалды тамақтануы бар жүйеде қолдану керек деп келіседі. Сонда денсаулықты қалпына келтіру тиімділігі әлдеқайда жоғары болады. Мамандандырылған тағамдарды функционалды тағамдармен шатастыруға болмайды. Біріншісі - халықтың белгілі бір топтарына: балалар, жүкті әйелдер, спортшыларға арналған жоғары сапалы өнімнің арнайы жиынтығы.
Функционалды тамақтануға келетін болсақ, ғылыми тұжырымдамаға сәйкес, оған адам ағзасы қызметінің кейбір негізгі функцияларына айқын оң әсер ететін нәрсені ғана жатқызуға болады. Мәселен, мысалы, сүтпен ашытылған сүт өнімі ішек микрофлорасын қалпына келтіруге көмектеседі, ал құрамында қант немесе холестерин мөлшері аз өнімдер диабетиктер мен жүрек-қан тамырлары ауруларымен ауыратын адамдар үшін профилактикалық агент болып табылады.
Диетологтар - тамақтану ғылымының мамандары функционалды тағамдарға байыпты қарау керек деп санайды, өйткені қазіргі заманғы тағамдар біздің аталар жеген тағамдардан ерекше ерекшеленеді. Табиғи ресурстардың сарқылуы, химиялық тыңайтқыштарды жаппай қолдану, антибиотиктерді, гормондар мен пестицидтерді қолдану табиғатқа орны толмас зиян келтірді. Демек, функционалды тамақтану ғалымдар мен диетологтардың өнертабысы емес, заман талабы.
