ГМО соңғы жылдардағы ең танымал және түсініксіз «қорқынышты оқиға» деп бекер айтылмаған. Теледидар экранынан шыққан кейбір ғалымдар генетикалық түрлендірілген тағамдарды жегенде жазылмайтын аурудың пайда болуы мүмкін деген пікір айтады, ал басқалары оны мүлдем жоққа шығарады.
Бұқаралық ақпарат құралдары ГМО туралы көптеген шу шығарды. Геномы өзгерген өнімдер адамға және оның ұрпақтарына айтарлықтай зиян келтіруі мүмкін деген пікір бар. ГМО мүмкін:
- антибиотиктерге, мутацияларға төзімділік тудыруы;
- ісінудің пайда болуына ықпал ету;
- тамақтан улану және аллергия қаупін едәуір арттырады.
Антибиотиктерге төзімділік
Қазіргі заманғы ГМО дақылдарының көпшілігінде антибиотиктерге қарсы тұруға мүмкіндік беретін гендер бар. Олар маркер ретінде қызмет етеді. Патогендік бактериялар емдеуді қиындата отырып, осы генді қабылдай алады. Алайда генетиктер гендер әсер ететін антибиотиктер ұзақ уақыт бойы адамдарды емдеу үшін қолданылмаған, сондықтан ешқандай қауіп жоқ дейді.
Мутагенділік және канцерогендік
ГМО пестицидтерді, гербицидтерді және олардың ыдырау өнімдерін жинай алады. Нәтижесінде олар жоғары канцерогенді және мутагенді болуы мүмкін деп саналады. Мысалы, қант қызылшасын өсіруде қолданылатын гербицит глифосаты лимфома тудыруы мүмкін.
Бұл дұрыс, бірақ бұл тамақ өнімдерін өсірудің барлық белгіленген процедуралары мен нормаларын толық сақтамаған жағдайда ғана болуы мүмкін. Өкінішке орай, бұл да орын алады. Мәселен, құрамында қатерлі ісік ауруын тудыруы мүмкін биологиялық белсенді заттар бар күріштің партиясы тіркелді. Алайда, бұл мәселе өте мұқият бақыланады.
Аллергенділік
ГМО-да аллергендердің болуы - мұндай өнімдердің қарсыластарының негізгі дәлелдерінің бірі, өйткені бұл көптеген ғалымдармен дәлелденген. Шынында да, өсімдіктерге төзімділікті қамтамасыз ететін ақуыздардың көп мөлшері адамдар үшін аллергенді және улы болып табылады. Мысалы, ГМО-ға байланысты АҚШ-та көптеген балалар жержаңғақтан аллергияға ұшырайды.
Алайда, ең таңқаларлық жағдай - Шоу Денконың триптофан қоспасының аналогы. Гендік инженерияның көмегімен алынған амин қышқылы 37 адамның өліміне себеп болды, ал жалпы 1500-ге жуық адам зардап шекті.
Бірақ бұл мәселе бүгінде жойылып жатыр. Барлық өнімдер қатаң зерттеулерге және кемшіліктер мен қауіпті анықтауға көмектесетін ауқымды тестілеуден өтеді. Осы сынақтардан кейін ғана өнімдер дүкен терезелеріне жетеді. Жеке төзімсіздік ықтималдығы әлі де жоғары болғанымен.
